Americium 241

Ik heb een heuse radioactieve stof in mijn bezit.

Het is natuurlijk onpractisch dan wel verboden om radioactieve bronnen op school te gebruiken. Gelukkig komt het Ioniserende Stralings Practicum van de Universiteit Utrecht eenmaal per jaar langs om de leerlingen te laten snuffelen (soms letterlijk) aan proeven met radioactieve bronnen. Maar verder is het onmogelijk om in de klas iets te doen met radioactieve bronnen.

Nu zijn er gelukkig ook bronnen die je gewoon in de winkel kunt kopen. Zo zijn er de ouderwetse gloeikousjes van kampeergaslampen. Deze kousjes bevatten Thorium en laten de Geiger-Mueller telbuis leuke piepjes geven. Alhoewel in de vervalreeks van Thorium ook Radon-220 voorkomt (Google maar eens) zijn de kousjes vrijwel ongevaarlijk.

Maar nieuwsgierig als ik ben heb ik onlangs maar eens een oude rookmelder opengemaakt. Op de detector staat geschreven: “Am 241 37kBq”. Americium 241 dus, met een activiteit van 37 kBq, 37000 vervalreacties per seconde. Wat zoeken in BINAS en met Google leert met dat Am 241 alfa en (lage intensiteit) gamma straling uitzend. De alfa straling blijft in principe binnen de detector, maar de gamma straling komt er altijd uit, blijkbaar (hopelijk) ongevaarlijk.

Ook las ik op meerdere plaatsen, o.a. in grote letters op de rookmelder, dat het onverstandig is de detector open te maken (alfa straling is sterk ioniserend, maar kan niet door papier of je huid heen, dus ook niet door het omhusel van de detector). Als echte knutselaar heb ik natuurlijk meteen de detector open gemaakt en de bron om een Geiger Mueller telbuis gericht. Ik heb nog nooit zoveel piepjes gehoord! Hoewel de straling ongetwijfeld ongevaarlijk is, ga ik toch maar eerst rekenen en heb ik de bron maar in een beschermend doosje gezet. Alfa straling kan dan wel niet door de huid heen, maar mijn huid bombarderen met 1000-den alfadeeltje per seconde is niet heel gezond.

Oeps. Later meer.